WCAG 2.1 – Tworzenie stron internetowych a dostępność cyfrowa.
Standard WCAG 2.1 został stworzony w trosce o zapewnienie równego dostępu wszystkim odbiorcom w sieci. Obserwujemy intensywny rozwój internetu. Obejmuje on coraz więcej sfer naszego życia. To sprawia, że częściej z niego korzystamy. Obecnie nie tylko szukamy w nim informacji, ale także robimy zakupy czy załatwiamy sprawy urzędowe. Cenimy sobie tę wygodę. Wśród użytkowników internetu są także osoby z różnymi niepełnosprawnościami. Są to osoby ze specjalnymi potrzebami, dla których korzystanie z witryn internetowych często jest utrudnione.
Co to jest WCAG 2.1?
WCAG to skrót od angielskiego wyrażenia Web Content Accessibility Guidelines. To zespół wytycznych, które wskazują, jak powinna zostać zaprojektowana strona internetowa. Wytyczne te zostały stworzone dla zapewnienia równego dostępu do treści zamieszczanych w internecie. Osoby z niepełnosprawnościami mają uzyskać dzięki nim równy dostęp do treści zawartych w internecie. Pierwsze wytyczne pojawiły się w 1999 roku. Kolejne w 2008 roku (2.0). Obecnie obowiązującą wersją jest WCAG 2.1, wprowadzona w 2018 roku. Najnowsza wersja jest w pełni kompatybilna z poprzednimi, tzn. zawiera wytyczne określone we wszystkich wcześniejszych wersjach.
Potrzebujesz pomocy w realizacji strony w standardzie WCAG 2.1?
Dokładne i aktualne wytyczne dostępne są pod adresem w3.org/Translations/WCAG21-pl/
Kogo obowiązuje WCAG 2.1?
Chodź osoby z niepełnosprawnościami, korzystają z różnych witryn, to niewiele z nich spełnia kryteria dostępności cyfrowej. Powodem tej sytuacji jest zarówno liczba wytycznych, jak i trudność związana z ich wprowadzeniem. To wpływa bezpośrednio na wysoki koszt ich zastosowania.
Czy zatem właściciele stron muszą stosować się do wytycznych WCAG?
Obowiązek jest, jednak nie obejmuje wszystkich witryn w internecie. Zalecenia te zostały stworzone przez instytucje prywatne. Pomimo to, zostały ujęte w prawodawstwie europejskim oraz polskim. W Polsce obowiązuje Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Zgodnie z jej treścią wszystkie podmioty publiczne zobowiązane są do:
- posiadania strony internetowej lub aplikacji mobilnej,
- dostosowania strony internetowej do wymogów WCAG 2.1.
Strony internetowe podmiotów publicznych.
Co ważne obowiązek ten dotyczy zarówno nowych stron, jak i tych już istniejących. Do podmiotów publicznych zaliczamy:
- wszystkie jednostki budżetowe,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- inne podmioty, które dysponują finansami publicznymi.
Dostępność cyfrowa oraz standardy dostępności cyfrowej.
Zakres wytycznych zawartych w WCAG jest naprawdę ogromny. Spełnienie wszystkich z nich jest bardzo trudne do zrealizowania. Dlatego też międzynarodowe Konsorcjum WWW (w skrócie W3C) zdefiniowało trzy poziomy ich realizacji. Są to tzw. standardy dostępności. Każda wytyczna przypisana jest do konkretnego standardu. Dzięki temu wiadomo, w jaki sposób niespełnienie danego kryterium wpływa na poziom dostępności witryny.
WCAG A — Poziom minimalny.
Minimalna dostępność cyfrowa. Podstawowe kryteria, które zapobiegają wykluczeniu cyfrowemu jakiejkolwiek grupy odbiorców. Zapewniają dostęp do treści strony w stopniu minimalnym. Niespełnienie ich uniemożliwia odbiór treści.
WCAG AA — Poziom zalecany.
Kryteria średniego poziomu odpowiadają za nieutrudnianie dostępu do treści. Jeśli nie zostaną spełnione, to niektóre osoby będą mieć utrudniony dostęp do zawartości strony www. Nie będą mogły w pełni z niej korzystać.
WCAG AAA — Poziom komfortowy.
Najwyższy poziom dostępności. Strona internetowa spełniająca te kryteria jest w pełni dostępna dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Nie występują żadne ograniczenia w dostępie do informacji zawartych na stronie.
Kryteria zdefiniowane w poszczególnych poziomach dostępności są wartościami technicznymi. Dzięki temu można zbadać i określić zakres ich spełnienia. Istnieją wyspecjalizowane firmy, które zajmują się audytami dostępności cyfrowej.
Co to jest deklaracja dostępności?
Każdy podmiot publiczny zobowiązany jest także do sporządzenia deklaracji dostępności i umieszczenia jej na stronie internetowej. Kluczowe jest, aby deklaracja także była dostępna cyfrowo. Sama deklaracja dostępności jest dokumentem informującym, czy dana witryna spełnia wymogi ustawy o dostępności cyfrowej. Wskazuje także zakres ich zastosowania. Dokument informuje osoby z niepełnosprawnościami, z jakimi utrudnieniami mogą spotkać się na danej stronie internetowej.
Obowiązkowa zawartość deklaracji dostępności.
- sposobu, w jaki dokonano oceny dostępności cyfrowej,
- zastosowanych na stronie skrótów klawiszowych ułatwiających poruszanie się po witrynie,
- dostępności architektonicznej w siedzibie podmiotu dla osób z niepełnosprawnościami,
- możliwości skorzystania z tłumacza języka migowego lub jego braku,
- możliwości powiadomienia podmiotu publicznego o braku dostępności cyfrowej,
- dane kontaktowe podmiotu oraz dane osoby odpowiedzialnej za wszelkie kwestie związane z dostępnością cyfrową,
- link do strony internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich
Tworzenie stron internetowych dostosowanych do wymogów ustawy (WCAG).
Jak już wspomnieliśmy wytyczne wcag są zbiorem zaleceń technicznych. Warto nadmienić, że wdrożenie standardu dostępności AA wymaga spełnienia aż 50 wytycznych. Dostosowanie strony do tych wymagań nie jest ani tanie, ani szybkie.
Czy zatem jesteśmy skazani na kosztowne wdrażanie? I tak, i nie. Tworzenie stron internetowych w pełnym standardzie wcag wiąże się dodatkowymi kosztami. Po pierwsze nie warto iść na skróty i szukać wątpliwych rozwiązań. Często tanie rozwiązania okazują się bardzo kosztowne z perspektywy czasu. Na pewno należy skorzystać z oferty rzetelnych firm, które znają wymogi wcag i potrafią je wdrożyć. Warto także zwrócić uwagę, że strony większości instytucji spełniają tylko częściowo wymogi ustawy. Takie rozwiązanie jest zgodne z prawem. Dzieje się tak, ponieważ wdrożenie standardu AAA jest bardzo czasochłonne i kosztowne. Z tego powodu firmy decydują się na zastosowanie podstawowych rozwiązań. Należą do nich zmiana kontrastu na stronie oraz wielkości tekstu. Poza tym do dobrych praktyk należy stosowanie opisów dla obrazków czy stosowanie podstawowych skrótów klawiszowych. W deklaracji dostępności powinny znaleźć się wszystkie informacje dotyczące zastosowanych rozwiązań i ewentualnych braków.
Czy wtyczki WCAG 2.1 do WordPress to dostępność cyfrowa na jeden click?
Twórcy wtyczek wcag twierdzą, że są one świetnym rozwiązaniem. Jednak spełnienie wszystkich 50 wytycznych na poziomie AA nie jest prostym zadaniem. Instalacja wtyczki wcag powoduje jej ingerencje w kod źródłowy strony. Wchodzi ona w interakcje z tematem zastosowanym na stronie oraz innymi wtyczkami. Co może powodować konflikty. W rezultacie może się okazać, że strona stała się całkowicie niedostępna dla osób z niepełnosprawnościami. Wszystko zależy od stopnia złożoności strony oraz rozwiązań zastosowanych do jej budowy. Warto zatem z dużą dozą ostrożności podchodzić do takich rozwiązań.
Oczywiście wtyczki wcag podobnie jak inne są stale rozwijane i ulepszane. Być może zatem w przyszłości znacząco ułatwią wprowadzanie standardu wcag na stronach internetowych. Jednak na chwilę obecną nie są najlepszym rozwiązaniem.
Dlaczego wdrożenie standardu WCAG 2.1 bywa kłopotliwe?
WCAG 2.1 - pytania i odpowiedzi.
Co to jest WCAG?
Co to są standardy dostępności stron internetowych (WCAG levels)?
Kogo dotyczą wytyczne WCAG 2.1?
Wytyczne 2.1 dotyczą stron internetowych wszystkich podmiotów publicznych. Należą do nich: jednostki budżetowe, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne jednostki dysponujące finansami publicznymi.
Co to jest deklaracja dostępności?
Co to jest validator WCAG?
Walidator to narzędzie sprawdzie sprawdzające zgodność strony internetowej ze standardami WCAG. Znajdziesz je pod adresem w3.org/WAI/ER/tools/
Porozmawiajmy o szczegółach Twojego projektu
Porozmawiajmy o szczegółach Twojego projektu
